در قسمت اول و دوم این مقاله، با سیستم حروف‌چینی لاتک آشنا شدیم و بعضی از مزایای آن را ذکر کردم. در ادامه، با هم، بعضی دیگر از مزایای آن را می‌بینیم.

تغییر صفحه‌آرایی نوشته‌ها در لاتک، آسان‌تر است.

در قسمت دوم مقاله دیدیم که یک کاربر متوسط ورد برای ایجاد یک «بخش»، مراحل زیادی را دنبال می‌کند تا به نتیجه دلخواهش برسد. از طرفی اگر بعدها بخواهد مثلاً عنوان بخش‌ها را وسط‌چین کند یا شماره‌گذاری آن‌ها را بردارد، مجبور است که تمام سند را مرور کند و این تغییرات را یکی یکی روی بخش‌ها اعمال کند. اما یک کاربر لاتک، این کارها را می‌تواند تنها با تغییر دادن یک خط دستور در ابتدای سند خود انجام ‌دهد.

لاتک، بهترین خروجی ممکن را دارد.

همه افرادی که از لاتک برای حروف‌چینی نوشته‌های‌شان استفاده کرده‌اند، تایید می‌کنند که کیفیت خروجی‌های لاتک، بسیار بالاتر از خروجی‌های واژه‌پردازها است. لاتک حتی در نوشته‌های ساده هم می‌درخشد. کافی است خروجی لاتک را با خروجی مثلاً ورد مقایسه کنید و تفاوت را احساس کنید. به عنوان مثال، در خروجی نرم‌افزار ورد، بعضی از خط‌ها دارای تعداد کمی کلمه و بعضی دیگر دارای تعداد بیشتری کلمه هستند. علاوه بر این‌ها، اگر نوشته شما، دارای فرمول‌های ریاضی نیز باشد، درخشش لاتک، بیشتر خود را نشان می‌دهد. این درخشش به حدی است که حتی دانشنامه ویکی‌پدیا هم از لاتک برای حروف‌چینی روابط و فرمول‌های ریاضی در مقاله‌‌های خود استفاده می‌کند.

خروجی لاتک

لاتک، اصول حروف‌چینی را می‌داند.

همان‌طور که در قسمت اول این مقاله گفته شد، دانلد کانوث هنگام ساختن تِک، بسیاری از قواعد و الگوریتم‌های حروف‌چینی را مدنظر قرار داد. الگوریتم‌هایی مانند الگوریتم‌های شکستن خطوط، چگونگی ایجاد شدن پاراگراف‌ها و همچنین اندازه و فاصله بین فرمول‌ها و روابط ریاضی به خوبی در این نرم‌افزار رعایت شده است. در نتیجه، هنگامی که با لاتک کار می‌کنید، می‌توانید مطمئن باشید که با یک حروف‌چین حرفه‌ای سر و کار دارید و خوانندگان به بهترین شکل ممکن، مفهوم نوشته‌ شما را درک می‌کنند.

ورودی لاتک، به صورت متنِ خالی (Plain Text) است.

این یعنی اینکه، یک سند لاتک، در هر ویرایشگر ساده‌ای حتی در ویرایشگر نوت‌پد ویندوز هم قابل باز شدن است. در نتیجه، این سند، روی هر کامپیوتری و با هر مشخصاتی، قابل خواندن است و اگر آن‌ را برای شخص دیگری بفرستید، می‌توانید مطمئن باشید که آن شخص نیز می‌تواند این سند را روی کامپیوتر خود مشاهده کند؛ اما نرم‌افزار ورد، سندها را با فرمت دودویی ذخیره می‌کند و این یعنی اینکه، این سندها شامل کاراکترهای کنترلی هستند. این کاراکترهای کنترلی، شامل خصوصیاتی مانند ضخیم کردن و خوابیده کردن کلمات هستند؛ در نتیجه، این سندها روی هر کامپیوتری قابل خواندن نیستند و اگر بخواهید یک سند ورد را برای فرد دیگری بفرستید، باید همراه آن، یک نسخه از نرم‌افزار ورد را هم برای آن فرد بفرستید. چون ممکن است آن فرد، هنوز از نسخه قدیمی‌تر ورد استفاده کند؛ بنابراین اگر با ورد کار کنید، باید هر چند وقت یک‌بار، نرم‌افزار خود را ارتقا دهید تا قادر باشید فایل‌هایی که برای شما فرستاده می‌شود را باز کرده و بخوانید. ذکر این نکته لازم است که آخرین باری که این مشکل ناسازگاری نسخه‌ها برای لاتک پیش آمد، سال ۱۹۹۵ بود. حسن دیگر متنِ خالی بودن، اسناد لاتک این است که کاربر، هنگام حروف‌چینی متن خود نیازی به استفاده از موس ندارد و بنابراین، سرعت عمل یک تایپیست حرفه‌ای را افزایش می‌دهد.

فایل نمونه لاتک

خروجی لاتک، می‌تواند هر چیزی باشد.

همان‌طور که قبلاً گفته شد، ورودی و خروجی لاتک از هم جدا هستند و این یعنی خروجی لاتک می‌تواند به صورت فرمت پی‌دی‌اف، ای‌پی‌اس و یا هر چیز دیگری باشد؛ البته امکان گرفتن خروجی پی‌دی‌اف به نسخه‌‌های ۲۰۱۰ و بالاتر نرم‌افزار ورد هم اضافه شده است؛ اما قطعاً ساخت خروجی پی‌دی‌اف در ورد به اندازه لاتک، دقیق نخواهد بود. به عنوان مثال، اگر‎‎‎‎ در ورد، جدول رسم کنید و بخواهید آن را به پی‌دی‌اف تبدیل کنید، متوجه می‌شوید که گاهی بعد از تبدیل، ساختار جدول‌ها کمی به هم می‌ریزد؛ به خصوص اگر جدول، به طور اصولی رسم نشده باشد، میزان به هم‌ریختگی بیشتر می‌شود؛ اما در لاتک، چون امکان گرفتن خروجی پی‌دی‌اف به صورت مستقیم وجود دارد، هیچ‌گونه به هم‌ریختگی‌ای به وجود نمی‌آید.

لاتک، سریع‌تر است.

همان‌طور که بالا گفته شد، لاتک از سیستم ذخیره‌سازی متنِ خالی استفاده می‌کند و این باعث می‌شود که لاتک، خیلی سریع‌تر از ورد عمل کند. به علاوه، حافظه و مقدار فضای کمتری را هم مصرف می‌کند. به عنوان مثال، مقدار فضایی که یک سند ورد اشغال می‌کند، به طور میانگین، ۱۰ برابر بیشتر از یک سند لاتک مشابه است.

لاتک، امن و پایدار است.

اسناد لاتک به دلیل ذخیره‌سازی به صورت متن خالی، هیچ‌گاه دچار خرابی نمی‌شوند؛ مگر اینکه دیسک سخت کامپیوتر، دچار مشکل شود. لاتک توسط میلیون‌ها نفر مورد استفاده قرار گرفته و بارها به وسیله برنامه‌نویسان خبره، مورد آزمایش قرار گرفته است؛ لذا می‌توانید مطمئن باشید اسنادی که در حال حاضر به خوبی اجرا می‌شوند، در ۵۰ سال آینده هم به خوبی اجرا شده و کار می‌کنند.

لاتک، انعطاف‌پذیر و قابل‌توسعه است.

با لاتک می‌توان هر نوع نوشته‌ای را حروف‌چینی کرد. حتی می‌توان با آن، رمان هم نوشت. امکانات لاتک از زمان تولدش تا به حال، روز به روز در حال افزایش بوده و این به خاطر بسته‌هایی است که توسط افراد مختلف برای آن نوشته شده است. به عبارت دیگر، برای هر کاری که می‌خواهید با لاتک انجام دهید، حتماً یک یا چند بسته برای این کار وجود دارد. به عنوان مثال، برای نوشتن معادله‌های شیمی می‌توانید از بسته‌ای به نام mhchem استفاده کنید. با لاتک حتی می‌توانید کارت ویزیت و یا جدول سودوکو طراحی و حل کنید و یا برای جعبه لایتنر خود، فلش‌کارت بسازید.

لاتک، آزاد، رایگان و متن‌باز است.

لاتک طبق مجوز مخصوص به خود یعنی LPPL منتشر می‌شود. طبق این مجوز، شما می‌توانید لاتک را به طور رایگان دریافت و در صورت نیاز، آن را تغییر و حتی دوباره آن را منتشر کنید.

open_source

لاتک، مستقل از سیستم عامل است.

لاتک برخلاف نرم‌افزارهای واژه‌پرداز که فقط با بعضی از سیستم‌عامل‌ها سازگار هستند، روی همه سیستم‌عامل‌های ویندوز، لینوکس و مکینتاش به خوبی کار می‌کند.

معایب لاتک

لاتک با همه مزایایی که دارد، معایبی نیز دارد که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌‌شود.

یادگیری لاتک، کمی مشکل است.

در یک واژه‌پرداز، کاربر پس از باز کردن پنجره نرم‌افزار می‌تواند بلافاصله شروع به وارد کردن متن خود کند و با استفاده از دکمه‌ها و گزینه‌های تعبیه شده در نرم‌افزار، سند خود را تا حدودی صفحه‌بندی کند؛ اما در لاتک، قبل از شروع به کار با لاتک، ابتدا باید تا حدی با ساختار اسناد لاتک آشنا شده و نحوه تولید خروجی و نیز دستورات اولیه و ساده آن‌ را یاد گرفته باشید که این کار ممکن است مقداری مشکل باشد.

انجام تغییرات عمده در ساختار سند، نیازمند دانش بالایی است.

لاتک با وجود اینکه چندین کلاس حرفه‌ای پیش‌فرض برای حروف‌چینی انواع متن‌ها دارد، ممکن است گاهی کاربر نیاز داشته باشد که تغییرات عمده‌ای در این کلاس‌ها انجام دهد و آن‌ها را مطابق میل خود، سفارشی کند. این کار، نیاز به دانش بالایی دارد و از عهده یک کاربر ساده، خارج است.

در قسمت بعد، با فارسی‌نویسی در لاتک آشنا می‌شویم.

لینک ثابت: https://panevis.ir/?p=158

سرمایه‌گذاری روی بیت‌کوین