در قسمت اول این نوشته، با چند نکته درباره نحوه اداره اولین روز کلاس آشنا شدیم و یاد گرفتیم که هر چقدر بیشتر در مورد دانشجویانمان بدانیم، بیشتر میتوانیم تدریسمان را به سمت تواناییها و علاقهمندیهایشان هدایت کنیم. در این نوشته، نکات باقیمانده را با هم میخوانیم.
بیوگرافی دانشجویان
درخواست از دانشجویان برای دادن اطلاعاتی در مورد معلومات قبلیشان میتواند بسیار مفید باشد. اول اینکه این کار، ایدههایی درباره علاقهمندیها و پیشزمینههایی که دانشجویان با خود به کلاس میآورند، به استاد میدهد. با استفاده از این اطلاعات میتوانیم نحوه ارایه مواد درسیمان را با آوردن مثالهایی که مطابق با علاقهمندیهای دانشحویان است را بهبود ببخشیم. این روش، آنها را به عنوان یادگیرنده درگیر میکند و نشان میدهد که چطور مباحث درسی، کاربردهایی در زندگی واقعی دارند. دوم اینکه اگر اطلاعات بیوگرافی دانشجویی را درست قبل از برنامهریزیهایمان مرور کنیم، میتوانیم کیفیت تعاملات استاد-دانشجویی را بالا ببریم. سوم اینکه اطلاعات تماسی میتواند کپی شده و تمام دانشجویان از آن آگاه شوند تا در مواقعی که در کلاس حاضر نمیشوند، یا درباره درس نیاز به کمک دارند یا میخواهند با همدیگر درس بخوانند، بتوانند یکدیگر را به راحتی پیدا کنند؛ البته قبل از دادن این اطلاعات به دانشجویان، باید از آنها پرسید که چه مقدار از این اطلاعات تماس را میخواهند با بقیه به اشتراک بگذارند.
برای جمع کردن اطلاعات بیوگرافی، باید به هر دانشجو یک برگه داد و از او خواست که اسم، آدرس، آدرس ایمیل، شماره تلفن، شهر و رشتهاش را بنویسد. سپس میتوانیم از آنها بخواهیم که درباره علاقهمندیهایشان در درس و درسهای دیگرشان یا درباره تجربیات زندگیای که به درس مربوط است، بنویسند. همچنین میتوانیم از آنها بپرسیم که قهرمانهایشان چه کسی است؛ از چه سرگرمیهایی لذت میبرند و چه مهارتها و یا استعدادهایی دارند که به آن افتخار میکنند. البته در اینجا هم باید به آنها بگوییم که اجباری در نوشتن اطلاعاتی که دوست ندارند با بقیه به اشتراک گذاشته شود، وجود ندارد.
انشاهای کوتاه
راه دیگری که میتواند هم برای دانشجویان و هم برای استادان، مفید باشد، نوشتن یک انشای کوتاه بدون نمره در روز اول کلاس است. انشاهای کوتاه میتوانند مشخصههای مهمی شامل قوه درک، دانش و نگرش آنها درباره موضوع درس، مهارتهای فکری و تحلیلی و همچنین توانایی عمومی نوشتن را فاش کنند. به عنوان مثال، اگر درسی با موضوع علوم پایه را تدریس میکنید، از دانشجویان بخواهید که درباره سوالها و مسایلی که علم در جستجوی جواب دادن به آنهاست، بنویسند. اگر در حال تدریس درسی با موضوع تاریخ هنر هستید، اسلایدی از یک کار هنری کمتر شناختهشده به آنها نشان دهید و از آنها بخواهید که سبک، نمادگرایی و دوره تاریخی آن را شناسایی و توضیح دهند. اگر درباره یک کشور خارجی تدریس میکنید، از دانشجویان بخواهید درباره احساس و اعتقاداتشان درباره آن کشور بنویسند.
خواندن انشاها به ما کمک میکند که بفهمیم دانشجویان چه پیشداوریها، نگرشها و دانش قبلیای در مورد موضوع درس دارند که این خود کمک میکند تا بدانیم در هنگام تدریس روی چه مواردی تاکید کنیم.
امتحانهای تشخیصی
طرح و گرفتن یک امتحان تشخیصی بدون نمره، راه دیگری است که با استفاده از آن میتوان میزان دانش و درک دانشجویان از موضوع درس را سنجید. سوالهای این امتحان میتواند از موضوعات اصلیای که قرار است در طول ترم تدریس شود، انتخاب شود. برای دانشجویان نیز باید توضیح داده شود که هدف این امتحان این است که استاد بتواند مواد درسی را مؤثرتر ارایه دهد و اینکه هر چقدر استاد بیشتر درباره دانش و فهم آنها از موضوع درس بداند، برای استاد آسانتر است که روی چیزهایی که باید درس بدهد، تمرکز کند. خیلی از سوالهایی که در امتحان تشخیصی پرسیده میشود، میتواند دوباره در امتحان میانترم یا پایانترم دوباره پرسیده شود. این کار به استاد و دانشجویان کمک میکند که میزان دانششان را در شروع ترم و پایان ترم با هم مقایسه کنند. همچنین با این کار، استاد یک مبنا برای قضاوت درباره اینکه هر دانشجو با شرکت در کلاس، چقدر معلومات کسب کرده است، به دست میآورد (حتی اگر استاد نخواهد از این معیار در هنگام نمره دادن استفاده کند). علاوه بر این، امتحان تشخیصی، دانشجویان را با نحوه و نوع سوال دادن استاد در کویزها و امتحانهای میانترم و پایانترم آشنا میکند.
خودمان را معرفی کنیم
پیشنهادهای قبلی، به ما کمک میکنند که تا جایی که امکان دارد در مورد دانشجویانمان اطلاعات کسب کنیم. درست همانطور که ما دلیل خوبی برای بیشتر دانستن درباره آنها داریم، دانشجویان هم دوست دارند بیشتر در مورد استادشان بدانند. نگاه از بالا به پایین در کلاس درس باعث جلوگیری از ارتباط بین استاد و دانشجو در کلاس میشود؛ بنابراین میل استاد به گفتن چیزهایی در مورد خود بر این مشکل غلبه میکند.
روز اول کلاس، زمان مناسبی برای گفتن چیزهایی در مورد زندگی شخصی یا زندگی حرفهای استاد است. هر استادی باید از قبل تصمیم بگیرد که گفتن چه چیزهایی، قابل قبول و مرسوم هستند. به طور معمول، گفتن سوابق تحصیلی و زمینههای تحقیقاتی مورد علاقه یک عمل بسیار مرسوم در جلسه اول کلاس است. علاوه بر این توضیح درباره مراحل و کارهایی که برای متخصص شدن در رشته تحصیلیمان انجام دادهایم نیز میتواند برای دانشجویان مفید و جالب باشد.
قوانین اساسی کلاس را وضع کنیم
یکی از کارهای مهم در روز اول کلاس، بحث کردن با دانشجویان درباره رفتارهای مورد انتظار در کلاس است. نباید کاری کنیم که دانشجویان حدس بزنند دوست داریم چه رفتارهایی را در کلاس ببینیم. به عنوان مثال، اگر دیر آمدن دانشجو به کلاس را کاری ناپسند میدانیم، به دانشجویان بگوییم که انتظار داریم سر وقت در کلاس حاضر باشند. اگر با چند دقیقه دیر آمدن دانشجو مشکلی نداریم، به آنها بفهمانیم که وقتشناسی کار شایستهای است و در عین حال، به آنها یاد بدهیم که در چنین وضعیتی بهتر است که به محض ورود به کلاس، نزدیک در کلاس بنشینند. قوانینی مثل زنگ خودن موبایل در کلاس و یا مجاز بودن استفاده از لپتاپ در کلاس تنها بخش کوچکی از قوانینی است که باید درباره آنها در کلاس صحبت شود. به طور خلاصه باید یک مرامنامه برای کلاس در نظر گرفت و در مورد آن با دانشجویان بحث کرد. طبیعی است که این مرامنامه برای فرهنگهای مختلف میتواند متفاوت باشد.
روز اول کلاس، فرصتهای مختلفی را برای برقراری ارتباط با دانشجویان ایجاد میکند و باعث به دست آوردن اطلاعات مختلفی هم از جانب دانشجویان و از جانب استاد میشود. بدون شک از ظرفیت اولین جلسه کلاس میتوانیم برای افزایش انگیزه و موفقیت دانشجویان و بالا بردن کارایی خودمان استفاده کنیم.
نکاتی که در این دو نوشته به آنها پرداخته شد، نکاتی است که روی آنها کار تحقیقی صورت گرفته است و از طرف یک مرکز آموزشی در دانشگاه معتبری چون دانشگاه کارولینای شمالی منتشر شده است. خود من به شخصه، پس از ورود به کلاس، ابتدا خودم را معرفی میکنم؛ سپس منابع و سرفصل درس را معرفی میکنم و برای دانشجویان توضیح میدهم که هیچ کتاب و جزوهای نمیتواند به تنهایی کل مباحث درس را پوشش دهد؛ بنابراین برای یادگیری بهتر مطالب درسی باید از کتابها و منابع مختلف کمک بگیرند. به علاوه قوانینی مثل حضور و غیاب در کلاس، ورود و خروج از کلاس، نحوه گرفتن امتحان میانترم، پایانترم و کویزها را برای آنها توضیح میدهم. بعد از آن، مقداری درباره اهمیت دانستن زبان انگلیسی و آشنایی با کامپیوتر و اینترنت برای جستجو و تحقیق در منابع انگلیسیزبان صحبت میکنم. سپس از دانشجویان میخواهم که یکی یکی از جایشان بلند شوند و خودشان را معرفی کنند. در آخر هم اگر فرصتی باقی بماند، چند پیشنیاز که برای دنبال کردن درس در جلسات بعدی لازم است را به صورت سوال و جواب توضیح میدهم؛ البته از این به بعد سعی میکنم نکات گفتهشده را نیز تا جای ممکن رعایت کنم.
شما جلسه اول کلاس را چطور مدیریت میکنید؟ آیا از نحوه برخوردتان در جلسه اول، راضی هستید؟ جلسه اول کلاس را چقدر مهم میدانید؟
در نوشتههای بعدی وبلاگ، باز هم درباره مسایل علمی و دانشگاهی خواهم نوشت. اگر میخواهید از انتشار این نوشتهها باخبر شوید، میتوانید به طور رایگان، مشترک خوراک «پانویس» و یا مشترک ایمیلی «پانویس» شوید. دقت داشته باشید که برای فعالسازی اشتراک ایمیلی، باید ایمیلی که از طرف وبلاگ برایتان فرستاده میشود را تأیید کنید.
منبع: +
لینک ثابت: https://panevis.ir/?p=1199
نوشتههای پیشنهادی
- جلسه اول کلاس؛ شانسی برای اثرگذاری مفید (۱)
- معرفی کتاب خود استاد به عنوان منبع درس: کاری اخلاقی یا غیراخلاقی؟
- پاسخ به چند سوال درباره دزدی علمی (۱)
- درخواست مقاله یا بخشی از یک کتاب از نویسنده آن
- رعایت نشدن قانون کپیرایت در دانشگاهها
- چرا به دانشجو، نمره پاسی نمیدهم؟
- نظرسنجی: علت درس نخواندن دانشجویانم
سلام لطفا راهنمایی کنید
من معلم هنرستان هستم و سال اول تدریسم هستش و به دلیل یک سری شرایط خاص من از بهمن ماه سر کلاس رفتم دانش اموزان کلاس با معلم قبلیشون خیلی اخت بودند و از اینکه من سر کلاسشون رفته بودم ناراحت بودند
من هم برای اینکه دلشون رو بدست بیارم متاسفانه جلسات اول خیلی قاطعانه برخورد نکردم و به قول معروف به روی اونا خندیدم و حالا دانش اموزان کلاس زیاد شلوغی میکنند و کنترل کلاس از دستم خارج شده
اگر راه حلی برای حل این مشکل دارید لطفا بیان بفرمایید
من خیلی فکر کردم. چون تا حالا همچین موقعیتی برام پیش نیومده، واقعا چیزی به ذهنم نمیرسه.
فقط میتونم بگم که هر چه زودتر باید راهحلی برای این مشکل پیدا کنین؛ چون این نحوه اداره کلاس به احتمال خیلی زیاد توسط دانشآموزهای فعلیتون به دانشآموزهای سال بعدتون هم منتقل میشه و لذا اونها هم ازتون حساب نمیبرن.
با سلامی دوباره/ اول از همه خواستم از شما ( آقای دامن افشان) و دیگر دوستانی که بدون چشم داشت در توسعه و آموزش نرم افزار های مبتنی بر تک ( که انصافا برای ما که کارمون فرمول نویسی هست خیلی کاربردی و یه جورایی عصای دستمونه) زحمت می کشید تشکر کنم. من با واسطه اینترنت در این زمینه شاگرد شما هستم و خیلی ازتون یاد گرفتم.
راجع به زنگ انشاء هم که فرمودید، اتفاقا امروز که کلاس داشتم درس آمار و احتمال مهندسی بود/ آخرین جلسه سال 93 (قبل از عید)، بهشون یه موضوع انشاء در خلال درس گفته بودم ( موضوع : به نظر شما مشکل جامعه ما چیه؟) امروز صحبتش شد، خیلی مشتاق بودند که یه موضوع دیگه بگم تا دربارش انشاء بنویسند. توی کلاس من که خیلی استقبال می کنن و خودم احساس می کنم که ارتباط من با دانشجو رو قوی تر میکنه و استرسشون رو کم میکنه و هم اینکه در زنگ انشاء یه مقدار ذهنشون استراحت میکنه (به خاطر ماهیت آمار و ریاضی)/ولی من از این انشاء ها خیلی چیزا دستگیرم میشه و گاهی اوقات از این انشاء ها واقعا چیز یاد میگیرم. ببخشید طولانی شد. حتما درباره نوشته برخورد با دانشجویان شلوغ هم نظرم رو میگم.
باز هم از آموزش هایی که درباره زیپرشن و تک میزارید ممنونم/آخه دارم یه کتاب مینویسم و نوشته هاتون خیلی بهم کمک میکنه/ شاد و سلامت باشید
باز هم به خاطر نظرتون ممنونم.
در ضمن اگر در حال نوشتن کتاب هستید، بد نیست نگاهی هم به قالبهای کتاب موجود در فروشگاه پارسیلاتک بندازید: http://parsilatex.com/site/shop
با سلام/ این دو مقاله خوب بود و حاوی نکات کاربردی/ من آمار و ریاضی تدریس می کنم و در یک شهر کوچک و یک دانشگاه کوچک/حدودا 14 سال هست که تدریس می کنم/ تقریبا تمامی موارد گفته شده رو اجرا می کنم/از صحبت های جلسه اول که معرفی کتاب و فصل هایی که مطالعه خواهد شد و یک چارت کلی و ارتباط فصول با هم و بعد پیشنیازهایی که لازم هست مثلا انتگرال و مباحث پایه ریاضی رو مرور می کنم و بعد نحوه نمره دهی و ارزشیابی رو می گم و بعد کارهایی که دانشجویان نباید یا باید سر کلاس انجام بدهند(مثل بازی نکردن با گوشی، صحبت نکردن با بغل دستی حین درس دادن/حل کردن تمرین هایی که در حین درس ازشون میخوام که همه انجام بدند و …) و اگر انجام دادند جریمه و پاداش اون چیه رو می گم و بعد حضور و غیاب و بعدش اگه دانشجویان سوال یا نظری داشتند رو بیان کنند/ این برنامه جلسه اول کلاسهای منه/ در جلساتی هم که خیلی خسته میشند به عنوان یک زنگ تفریح در حد 5 الی ده دقیقه (خودم به عنوان نظر سنجی ازش استفاده می کنم) یه موضوع انشاء میدم که دربارش بنویسند (مثل علم بهتر است یا ثروت، اگر 10 میلیون پول داشتید چه میکردید، اوقات فراغت خود را چگونه سپری می کنید و …. ) اولش باورشون نمیشه ولی بعد شروع به نوشتن میکنند و من سالهاست که این انشاها رو از دانشجویان میخوام که بنویسند و یکی از لذت بخش ترین قسمت های تدریسم همین زنگ انشاست که در کلاس خشک ریاضی و آمار به کلاس لطافت خاصی میده/ خیلی وقتها سخته که دانشجو رو مجبور کرد به حل تمرین کلاسی/ یک روشی که من استفاده می کنم اینه که ده دقیقه آخر بعضی از جلسات یه تمرین ترکیبی میدم و تا کسی حلش نکنه از کلاس خارج نمیشه/ در آخر کلاس هم هر کی حلش نکرده باشه یه منفی میگیره یا اگه حلش کرده باشه مثبت میگیره( بسته به اینکه کدوم گروه تعدادشون کمتر باشه) که توی نمرش تاثیر داره/ با خوندن این دو مقاله فهمیدم که به صورت تجربی به روشی رسیدم که علمی و اصولیه/ متشکرم از همه دوستانی که چشمشون رو با خوندن این مطالب خسته کردند/ همیشه شاد و سلامت باشید
خیلی ممنونم که تجربهتون رو نوشتید. یک سوال: در مورد قضیه انشا، آیا از نظر دانشجوها هم این کار به کلاس لطافت میده؟ تا حالا نظرشون رو در مورد ادامه دادن/ندادن این قضیه پرسیدید؟
در ضمن ممنون میشم نظرتون رو درباره این نوشته هم بدونم: چگونه با دانشجویان شلوغ در کلاس برخورد کنیم؟
سلام
من تا جایی که دیدم بیشتر دانشجویان در جلسه اول این سوالات رو می پرسند: منبع امتحانی چیه؟ تستی یا تشریحیه؟ ارائه دادنمون چجوری باشه؟ چند نمره است؟ موضوعات رو خودتون میگین یا ما باید انتخاب کنیم؟
یعنی واقعاً بدیهی ترین سوالات رو می پرسن.
بعضی اساتید هم که اصلاً CV نمیدن. حتی عکسشون رو به زحمت میشه گوگل کرد. (در سیستم های مجازی)
به نظر من این چیزایی که توی این مقاله گفته شده شامل دانشجویان ایرانی اونم توی یه شهر کوچیک نمیشه. مثلا فک کنید ازشون بخواید انشا بنویسن، حسابی مسخرشون میشیم. واقعا بعضی از دانشجوها بی ادب هستند.
سلام لظفا مطلبی در خصوص نظم و انضباط دانشجویان برای حضور به موقع در کلاس و راه هایی که میشه اونا رو تشویق به رعایتش کرد قرار بدید تشکر
واقعاً نمیشه برای همه دانشجوها، همه رشتهها و همه دانشگاهها یه نسخه کلی پیچید؛ ولی اگه چیزی به ذهنم برسه، حتماً در موردش مینویسم. خود من ۲-۳ ترم هستش که اصلاً حضور و غیاب نمیکنم. علاوه بر این، به دانشجوهام هم گفتم که حضور یا غیبت در کلاس هیچ تاثیری روی نمرهشون نداره.