یکی از مسائلی که همیشه باعث تأسف است، این است که کاربران قبل از اینکه سواد و اطلاعات لازم برای استفاده از اینترنت، سرویس‌های مختلف آن، گوشی‌های موبایل و  به طور کلی گجت‌ها را داشته باشند، شروع به استفاده از آن‌ها می‌کنند. بدون شک بعضی وقت‌ها این ناآگاهی باعث به خطر افتادن امنیت‌شان در فضای مجازی می‌شود که بارها و بارها در مورد آن و راه‌های مقابله با آن شنیده‌ایم.  اما چیزی که در این نوشته می‌خواهم به آن بپردازم، نمایان شدن دروغگویی در این فضا است که به دلیل همین ناآگاهی با چند کلیک و یا تپ به آسانی نمایان می‌شود. در ادامه چند ماجرای مختلف را تعریف می‌کنم تا ببینید دروغگویی در فضای مجازی چقدر آسان رو می‌شود.

سرویس لوکیشن وایبر

چند وقت پیش از یکی از دوستان دانشگاهی‌ام که به تازگی کار با اپلیکیشن پیام‌رسان وایبر را شروع کرده بود، خواستم فایلی را برایم بفرستد. ایشان به بهانه اینکه الان منزل نیستم و در تهران هستم، فرستادن فایل را به چند روز دیگر موکول کردند؛ اما وقتی روی آیکن لوکیشین کنار پیغام ایشان در وایبر تپ کردم، دیدم که ایشان در آن لحظه در کرمانشاه و منزل خودشان هستند.

توضیح: بیشتر گوشی‌های هوشمند دارای سیستم GPS هستند که به کاربران اپلیکیشن‌های پیام‌رسانی مثل وایبر این امکان را می‌دهند که موقعیت جغرافیایی خود را با دوستان‌شان به اشتراک بگذارند. گاهی کاربران متوجه روشن بودن سرویس لوکیشن وایبرشان نمی‌شوند و لذا بدون اینکه متوجه باشند، موقعیت مکانی خود را لو می‌دهند؛ مطلبی که دو ماه پیش هم درباره آن در صفحه گوگل‌پلاسم هشدار دادم:

viber

سرویس تاریخچه گوگل

چند وقت پیش، کاربری از طریق ای‌میل از من خواست که برایش یک فروشگاه اینترنتی راه‌اندازی کنم و چند بار تاکید کرد که هیچ‌گونه تحقیقی در مورد هزینه راه‌اندازی و نحوه قیمت‌گذاری آن در اینترنت انجام نداده است و خلاصه من اولین کسی هستم که با او تماس گرفته است. از طرفی چون هیچ چیزی درباره خرید دامنه و هاست نمی‌دانست، کل کارها را به خودم واگذار کرد و برای سریع پیش رفتن کارها، اطلاعات ورود به حساب جی‌میلی را که به تازگی برای همین کار ساخته بود را در اختیارم گذاشت. بعد از پایان کار، به دلیل اینکه در طول مدت راه‌اندازی فروشگاه، گاهی جی‌میل ایشان و خودم را در یک مرورگر باز کرده بودم، برای اطمینان از ذخیره نشدن عبارت‌های جستجوشده توسط خودم  در سرویس تاریخچه گوگل حساب ایشان، وارد این سرویس شدم و چیزی را که نباید می‌دیدم، دیدم: ایشان قبل از سپردن کار به من، چند ده بار انواع عبارت‌های مختلف در ارتباط با هزینه راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی را جستجو کرده بودند.

توضیح: سرویس تاریخچه گوگل بعد از ساختن حساب کاربری در گوگل به طور خودکار فعال می‌شود و وقتی در حالت لاگین‌شده، عبارتی را در گوگل جستجو می‌کنید، این سرویس تمام این عبارت‌ها را برحسب تاریخ جستجو در خود ذخیره می‌کند. پیشنهاد می‌کنم چنانچه نیازی به مرور دوباره عبارت‌های جستجوشده خود ندارید، این سرویس را خاموش کنید.

زندگی در لندن

چند ماه پیش، نصف شب کاربری از طریق بخش کامنت‌های وبلاگم در مورد موضوعی از من راهنمایی خواست و در آخر توضیحاتش بدون اینکه نیازی باشد که من بدانم ایشان در کجا زندگی می‌کنند، نوشته بود که من در لندن زندگی می‌کنم. به خاطر همین کمی مشکوک و کنجکاو شدم بدانم آیا واقعاً در لندن زندگی می‌کنند یا خیر. برای این کار وقتی آی‌پی ایشان را بررسی کردم، متوجه شدم که ایشان در لحظه فرستادن پیغام در خوابگاه پسرانه «فجر» دانشگاه تبریز سکونت دارند؛ چون خود من هم در همین خوابگاه زندگی کرده‌ام و به خوبی می‌دانم پیشوند اسم شبکه وایرلس این خوابگاه، Fajr-x است.

توضیح: تقریباً تمام سیستم‌های مدیریت محتوا به دلایل امنیتی، آی‌پی‌های بازدیدکننده‌ها و نظردهنده‌ها را ذخیره می‌کنند؛ بنابراین وقتی در سایت یا وبلاگی نظر می‌گذارید، بدانید که آی‌پی شما ثبت می‌شود و برای مدیر سایت نمایش داده می‌شود.

گذاشتن نظر در تایید نظرهای خود

بعد از انتشار نوشته چرا به دانشجو، نمره پاسی نمی‌دهم؟ در وبلاگم، دیدم یکی از خواننده‌های وبلاگ که احتمالاً از دانشجوهای ترم قبلم بوده است، نظر تندی در مخالفت با این نوشته در وبلاگ نوشت. چند ساعت بعد، ۷-۸ نظر دیگر در تایید آن نظر دریافت کردم که همگی حاوی عبارت‌هایی مثل «دمت گرم، موافقم»، «ایول! حرف دل مارو زدی»، «پرچم دانشجوهای باغیرت بالاست» و «منم همینو می‌خواستم بگم» بودند. وقتی به آی‌پی‌های آن‌ها که به طور خودکار ثبت می‌شود، نگاه کردم، دیدم که همه آن‌ها یکسان هستند و در واقع توسط یک نفر نوشته شده‌اند.

سرویس goo.gl

چند ماه پیش در حین چت کاری با کاربری باید لینک صفحه‌ای که URL آن حاوی حروف فارسی زیادی بود را به ایشان معرفی می‌کردم. از آنجایی که این‌گونه لینک‌ها موقع پیست کردن، به حروف بی‌معنی و ناخوانا تبدیل می‌شوند، لینک را با استفاده از سرویس goo.gl کوتاه کردم و لینک کوتاه‌شده را برای ایشان فرستادم تا نظرشان را بگویند. با گذشت چند روز گفتند که هنوز حتی لینک را باز نکرده و به آن نگاه نکرده‌اند؛ اما آمار بازدید از لینک در سرویس goo.gl چیز دیگری می‌گفت: لینک ۳ بار باز شده بود.

توضیح: سرویس goo.gl یک سرویس کوتاه‌کننده لینک است که به کمک آن علاوه بر تبدیل URLهای بلند به URLهای کوتاهی مثل http://goo.gl/Qk42tZ، می‌توان اطلاعاتی مثل تعداد دفعات باز شدن لینک، نوع مرورگر بازدیدکننده، نوع سیستم‌عامل و کشور بازدیدکننده را نیز به دست آورد.

 

در پایان به طور خلاصه می‌توان گفت که کوچک‌ترین ادعاهای بی‌اساس و بدون منبع شما در فضای مجازی و یا  هنگام کار با ابزارهای دیجیتال به آسانی تشخیص داده می‌شود. 

در نوشته‌های بعدی این وبلاگ، باز هم درباره این‌گونه مسائل خواهم نوشت. اگر می‌خواهید از انتشار این نوشته‌ها باخبر شوید، می‌توانید به طور رایگان، مشترک خوراک پانویس شوید و یا برای اشتراک ای‌میلی، ای‌میل خود را در کادر زیر وارد و ثبت کنید:

دقت داشته باشید که برای فعال‌سازی اشتراک ای‌میلی، باید ای‌میلی که از طرف وبلاگ برای‌تان فرستاده می‌شود را تأیید کنید.

لینک ثابت: https://panevis.ir/?p=1518

سرمایه‌گذاری روی بیت‌کوین