در ایران، طبق یک قانون نانوشته، خیلی از کتاب‌های دانشگاهی دارای یک قالب و صفحه‌آرایی یکسان و اغلب در قطع وزیری هستند. حتی به سختی می‌توان یک ناشر دانشگاهی را راضی کرد که کتابی را در خارج از چارچوب مصوب خود آماده و چاپ کند. یکی از قالب‌هایی بسیار زیبایی که بیشتر برای حروف‌چینی کتاب‌های علوم پایه و فنی-مهندسی استفاده می‌شود، قالب تافتی (Tufte) است. این اسم از مجموعه‌کتاب‌های دانشمند علوم سیاسی، علوم کامپیوتر، آماردان و هنرمند آمریکایی، ادوارد تافتی (Edward Tufte) به خاطر خاص بودن و زیبایی‌شان گرفته شده است. در این قالب، متن کتاب در دو ستون، یکی پهن و یکی باریک حروف‌چینی می‌شود که در ستون پهن، متن معمولی کتاب و در ستون باریک، شکل‌ها، جدول‌ها، پانویس‌ها، توضیحات جانبی و ارجاعات قرار می‌گیرد.

layout1

قالب پرطرفدار دیگری نیز به نام فاینمن (Feynman) وجود دارد که آن هم اسمش را از مجموعه‌کتاب‌های فیزیک‌دان آمریکایی، ریچارد فاینمن (Richard Feynman) گرفته است. قطع هر دو قالب، رحلی است که ابعاد آن تقریباً به اندازه یک کاغذ A4 است.

اگر اهل حروف‌چینی با لاتک باشید، شاید در جریان باشید که در سال ۲۰۰۷، کلاسی نیز برای لاتک به اسم tufte-latex نوشته شده است که به کاربر امکان می‌دهد کتاب خود را مشابه قالب تافتی حروف‌چینی کند. خوشبختانه کلاس tufte-latex توسط آقای وفا کارن‌پهلو، نویسنده بسته زی‌پرشین با این بسته سازگار شده و با نام biditufte-book منتشر شده است.

از چند ماه پیش تصمیم گرفتم کلاسی بر پایه کلاس biditufte-book برای حروف‌چینی به سبک تافتی آماده کنم. این کلاس چند روزی است که با نام نوشتافت (neveshtuft) در فروشگاه پارسی‌لاتک عرضه شده است. در این کلاس از رنگ‌ها و قاب‌های رنگی مختلفی برای حروف‌چینی قسمت‌هایی مثل عنوان فصل‌ها، قسمت‌ها، قضیه‌ها و تعریف‌های ریاضی و… استفاده کرده‌ام تا بر زیبایی کلاس تافتی افزوده شود:

layout2

خروجی کل صفحات این کلاس، از این لینک قابل دانلود است. امکانات و ویژگی‌های این کلاس را نیز می‌توانید در اینجا بخوانید.

در نوشته‌های بعدی این وبلاگ، باز هم درباره این‌گونه مسائل خواهم نوشت. اگر می‌خواهید از انتشار این نوشته‌ها باخبر شوید، می‌توانید به طور رایگان، مشترک خوراک پانویس شوید و یا برای اشتراک ای‌میلی، ای‌میل خود را در کادر زیر وارد و ثبت کنید:

دقت داشته باشید که برای فعال‌سازی اشتراک ای‌میلی، باید ای‌میلی که از طرف وبلاگ برای‌تان فرستاده می‌شود را تأیید کنید.

لینک ثابت: https://panevis.ir/?p=1563

سرمایه‌گذاری روی بیت‌کوین