در ایران، طبق یک قانون نانوشته، خیلی از کتابهای دانشگاهی دارای یک قالب و صفحهآرایی یکسان و اغلب در قطع وزیری هستند. حتی به سختی میتوان یک ناشر دانشگاهی را راضی کرد که کتابی را در خارج از چارچوب مصوب خود آماده و چاپ کند. یکی از قالبهایی بسیار زیبایی که بیشتر برای حروفچینی کتابهای علوم پایه و فنی-مهندسی استفاده میشود، قالب تافتی (Tufte) است. این اسم از مجموعهکتابهای دانشمند علوم سیاسی، علوم کامپیوتر، آماردان و هنرمند آمریکایی، ادوارد تافتی (Edward Tufte) به خاطر خاص بودن و زیباییشان گرفته شده است. در این قالب، متن کتاب در دو ستون، یکی پهن و یکی باریک حروفچینی میشود که در ستون پهن، متن معمولی کتاب و در ستون باریک، شکلها، جدولها، پانویسها، توضیحات جانبی و ارجاعات قرار میگیرد.
قالب پرطرفدار دیگری نیز به نام فاینمن (Feynman) وجود دارد که آن هم اسمش را از مجموعهکتابهای فیزیکدان آمریکایی، ریچارد فاینمن (Richard Feynman) گرفته است. قطع هر دو قالب، رحلی است که ابعاد آن تقریباً به اندازه یک کاغذ A4 است.
اگر اهل حروفچینی با لاتک باشید، شاید در جریان باشید که در سال ۲۰۰۷، کلاسی نیز برای لاتک به اسم tufte-latex نوشته شده است که به کاربر امکان میدهد کتاب خود را مشابه قالب تافتی حروفچینی کند. خوشبختانه کلاس tufte-latex توسط آقای وفا کارنپهلو، نویسنده بسته زیپرشین با این بسته سازگار شده و با نام biditufte-book منتشر شده است.
از چند ماه پیش تصمیم گرفتم کلاسی بر پایه کلاس biditufte-book برای حروفچینی به سبک تافتی آماده کنم. این کلاس چند روزی است که با نام نوشتافت (neveshtuft) در فروشگاه پارسیلاتک عرضه شده است. در این کلاس از رنگها و قابهای رنگی مختلفی برای حروفچینی قسمتهایی مثل عنوان فصلها، قسمتها، قضیهها و تعریفهای ریاضی و… استفاده کردهام تا بر زیبایی کلاس تافتی افزوده شود:
خروجی کل صفحات این کلاس، از این لینک قابل دانلود است. امکانات و ویژگیهای این کلاس را نیز میتوانید در اینجا بخوانید.
در نوشتههای بعدی این وبلاگ، باز هم درباره اینگونه مسائل خواهم نوشت. اگر میخواهید از انتشار این نوشتهها باخبر شوید، میتوانید به طور رایگان، مشترک خوراک پانویس شوید و یا برای اشتراک ایمیلی، ایمیل خود را در کادر زیر وارد و ثبت کنید:
دقت داشته باشید که برای فعالسازی اشتراک ایمیلی، باید ایمیلی که از طرف وبلاگ برایتان فرستاده میشود را تأیید کنید.
لینک ثابت: https://panevis.ir/?p=1563

سلام. پکیج نوشتافت رو خریداری کردم و میخوام با اورلیف کامپایل کنم. این خطا رو دریافت کردم که فونت نیلوفر موجود نیست. چطور میتونم مشکل رو برطرف کنم؟
برای حل مشکل باید فونت نیلوفر رو به ادیتور آنلاین Overleaf معرفی کنین؛ یعنی یه جورایی آپلودش کنین؛ البته نمیدونم الان همچین قابلیتی داره یا نه. فکر کنم قبلاً داشت.
در کل برای نوشتن کتاب، استفاده از سیستم شخصی رو پیشنهاد میکنم؛ منتها هر روز بهتره ازش بکآپ بگیرین. یه راه خوب برای بکآپ گرفتن خودکار، استفاده از نسخه دسکتاپ دراپباکسه.
سلام. قالب کتاب به زبان لاتین هم دارین؟
سلام
همین نوشتافت، نسخه لاتینش هم وجود داره. اگه دوست داشتین، بگین تا خروجیش رو براتون بفرستم.
سلام.
آیا راهی برای وارد کردن تصاویر وکتور به لاتک هست؟ منظورم یکسری وکتور هست که توی نرمافزارهای پیشرفتهای مثل ایلوستریتور ایجاد شدن و من میخوام به متن فایل توی لاتک اضافه کنم. آیا راهی برای اینکار توی محیط لاتک هست؟
بله. خیلی راحت. با همون دستور \includegraphics{} نمیتونید این کار رو انجام بدید؟
سلام اقای دامن افشان
من میخواهم فایل پایان نامه ام را به صورت یک کتابچه در اندازه 23.5در17.5 تبدیل کنم (در واقع این خواسته جدید دانشگاه بنده است) که کاغذ ازطرفین حدود 4 سانتی متر هم فاصله داشته باشد. چه دستوراتی باید در زیپرشین باید بنویسم که این تنظیمات را اعمال کند.
ممنون از لطفتون
تبدیل پایاننامه به کتابچه، به همین راحتیها نیست. باید یک قالب کتاب طراحی کنید. پیشنهاد من، قالب پارسیبوک هستش که خودم نوشتمش. با این قالب تا حالا ۱۳-۱۴ تا کتاب حروفچینی و یا صفحهآرایی کردم.
مطالب عالی هستن..ممنون…فقط اینکه چطور تبدیل به زی پرشین رو انجام بدم
با من در زیلینیک تماس بگیرید:
http://xelinic.ir
با سلام
سوالی داشتم من با زی پیرشن اشنایی ندارم اما فارسی تک بلدم ایا این استایل با فارسی تک هم کار میکند؟
با تشکر
خیر. کار نمیکنه؛
اما به طور کلی، به راحتی میتونید فایلهای فارسیتک رو به زیپرشین تبدیل کنید.
سلام
ببخشید می خواستم بدونم اجازه دارم از مطالب سایتتون با ذکر منبع تو وبلاگ خودم یا عر جای دیگه ای بذارم؟
بله. باعث خوشحالیمه.
سلام آقای دامن افشان
من چند وقتی هستش که به بسته پارسی لاتک شدیدا نیاز دارم اما سفارش قبول نمیکنید.
من کارم گیر این بسته هستش.
لطفا بگید چطوری میتونم بدستش بیارم؟
میتونم کارت به کارت کنم تا واسم بفرستید. ممکنه؟
فعلاً فروش رو غیرفعال کردیم. در حال آمادهسازی یک مجموعه جدید هستیم. با این حال میتونید تکلایو رو خودتون از اینترنت دانلود کنید و یا از دانشکدههای ریاضی همه دانشگاهها بگیرید.
جناب آقای طاهری
با سلام
در حال حاضر مجموعه پارسی لاتک در قالب DVD قابل سفارش است. اگر تا الان مشکل شما حل نشده است، در صورت تمایل میتوانید اقدام فرمایید.
پیروز باشید.
منظورم از سوال 3 اینه که لتک به صورت اتوماتیک کلمات chapter ، section و … رو میاره که من دوست دارم جای اونا فصل و … بنویسم
خب این کلمات رو پیدا کنید و با معادل فارسی، جایگزینشون کنید.
لطفاً اگر سوال دیگهای در مورد این قالب دارید، در سایت پرسش و پاسخ پارسیلاتک مطرحش کنید؛ چون این پست در مورد کلاس نوشتافت هست.
با سلام و عرض ادب و احترام و سپاس بیکران به خاطر فعالیتهای باارزش شما
همانطور که مطلع هستید در سایتی به آدرس
http://www.latextemplates.com
انواع template های لتک قرار داده شده است. می خواستم بفرمایید کلاس The Legrand Orange Book که مربوط به کتاب است و از آدرس
http://www.latextemplates.com/template/the-legrand-orange-book
قابل دانلود است با زی پرشن سازگار است یا نه. چون من تلاش ابتدایی انجام دادم و نتوانستم خروجی مطلوب بگیرم.
با سپاس فراوان
ممنونم. شما لطف دارید.
بله فکر میکنم این قالب رو قبلاً هم دیدم. چیز خاصی نداره. من بدون هیچ خطایی این قالب رو با وجود فراخوانی زیپرشین اجرا کردم. طبیعتاً چون قالب راست به چپ میشه، باید کمی کدهای قالب رو دستکاری کرد تا اشکالاتش برطرف بشه.
ممنونم از پاسخ شما جناب دامنافشان
فقط به چند مشکل برخورده ام:
1. اسم نویسنده و نام کتاب رو نمیاره
2. برای index فارسی چیکار باید کرده. چون چند تا کلمه رو index کردم در انتها نیاورد
3. چگونه می توان کلمات رزرو شده مانند “فصل” و … رو جانشین “chapter” و … کرد
البته فکر میکنم برخی سوالاتم مثلا سوال سوم پاسخ های مشخصی داشته باشند
مجددا ممنون از بابت تصدیع اوقات
فکر نمیکنم مشکل خاصی باشه و لذا به راحتی حل میشن. برای حل مشکل ۱، احتمال میدم اگر اسم نویسنده و نام کتاب رو داخل دستور rl بذارید، مشکل حل میشه. برای نمایه هم از xindy استفاده کنید. سوال ۳ رو درست متوجه نشدم.
با عرض پوزش، این روزها سخت درگیر نوشتن یک کتاب هستم و لذا در حال حاضر نمیتونم دقیقاً راهنماییتون کنم.
سلام. من قالب شما را خریداری کردم ولی متاسفانه موقعی که آن را اجرا می کنم تمامی شکل و شمایل آن را بهم می ریزد و کاملا با خروجی بسیار زیبای شما متفاوت است. البته یادآور می شوم که من از texlive2014 استفاده می کنم. ممنون می شوم راهنمایی کنید.
جواب رو به ایمیلتون فرستادم.
سلام.وقت بخیر.
لطفا میشه کاربرد و نحوه استفاده از حروف اضافه و حروف ربط را اموزش بدید.خیلی موارد نادرست یا جابجا مورد استفاده قرار می گیرد.
مثلا:
من به خانه امدم که تو را ببینم.
من به خانه امدم تا تو را ببینم.
فرق این دو جمله بالا در چیست؟
باتشکر
نمیدونم! البته به موضوع این پست هم ارتباطی نداره.
چه تفاوتی بین اونها وجود داره؟ چه امکانات در biditufte نبوده که شما این امکانات رو اضافه کردید؟ چه مشکلاتی biditufte داشته که این طبقه نوشتار نداره؟ بطور خلاصه با وجود کلاف biditufte چه دلایلی وجود داره که یک کاربر بیاد و این طبقه نوشتار رو بخره؟
چه سوالهای خوبی. در اولین فرصت، به این سوالها در وبلاگ پارسیلاتک و همینجا جواب میدم.
راستی چند تا باگ کوچولو در biditufte-book هم وجود داره که اونها رو هم همراه با راهحلشون در اولین فرصت در گیتهاب گزارش میکنم.
باز هم ممنون.
بسیار عالی. اگر یک مقایسه هم بین این طبقه نوشتار و کلاف biditufte وجود داشته باشه خیلی خوب میشه.
ممنونم وفای عزیز. لطف داری؛ فقط مقایسه از چه نظر باشه؟
جناب دامن افشان سلام.
به نظرم تنظیم کتاب برای چاپ دو رنگ بهتر و معمول تر است.
یکی از قالب هایی که خیلی خیلی به نظرم زیبا میرسه، قالب نسخه انگلیسی کتاب زیر است که به صورت دو رنگ طراحی شده.
– آنالیز عددی بوردن ویرایش 2010
– آنالیز عددی چنی و کینکید (ویرایش جدید)
منظورتون از دورنگ، یعنی مثلاً رنگ مشکی و آبی فقط؟
میشه لینک این کتابها رو توی آمازون و یا حداقل اسم انگلیسیشون رو کامل بگید که چک کنم؟
بله دقیقاً. یک مورد دیگر:
Numerical Analysis, Richard L. Burden, 9th ed