تا به حال چندین پست درباره نشانه‌گذاری یا کاربرد علائم نگارشی در این وبلاگ منتشر شده است. در این پست با کاربرد علامت گیومه یا نقل‌قول در نوشتار آشنا می‌شویم. امیدوارم این رشته‌پست‌ها که با استقبال بسیار خوبی روبرو شده‌اند، باعث شوند متن‌های خواناتر، روان‌تر و زیباتری بنویسیم.
علامت گیومه یا نقل‌قول
کاربردهای این علامت این‌هاست:
۱. در دو طرف نقل‌قول مستقیم:
به قول بیهقی: «بنیاد ظلم در جهان اندک بود. هر کس چیزی به آن مزید کرد تا بدین غایت رسید.»
۲. برای مشخص کردن اصطلاحات خاص علمی و فنی، کلمات ناآشنا، عبارت‌ها و جملات مشهور به قصد برجسته‌سازی و برای بار اول:
در این تفاهم‌نامه بر «بسترسازی برای رشد متوازن اقتصادی کشورهای در حال توسعه» تأکید شد.
باید «فلک را سقف بشکافیم» تا بتوانیم «طرحی نو دراندازیم» و «میهن خویش را کنیم آباد».
«فضاسازی» در آغاز و میانه و پایان داستان نقش مهمی ایفا می‌کند.
دقت داشته باشید که استفاده از علامت پرانتز به جای گیومه در این‌گونه موارد نادرست است.
۳. عنوان مقاله در ارجاعات کتاب‌شناختی داخل گیومه قرار می‌گیرد:
ذوالفقاری، حسن، «آسیب‌شناسی زبان مطبوعات»، فصلنامه مطالعات ملی، ش ۳۲، سال ۶، ص ۹-۲۷.
چند نکته درباره علامت گیومه
یک. گاه در نقل‌قول‌های طولانی نویسنده فراموش می‌کند گیومه را ببندد. ویراستار باید انتهای نقل‌قول‌ها را کنترل کند.
دو. بردن تمامی اشعار، جملات، مثل‌ها و احادیث و آیات داخل گیومه لازم نیست. هر جا اشاره یا برجسته‌سازی منظور باشد، از گیومه استفاده می‌کنیم.
سه. اگر نقل‌قول‌ها از یک پاراگراف بیشتر باشد، ابتدای پاراگراف‌های بعدی گیومه می‌گذاریم.
چهار. علائم نشانه‌گذاری جمله‌های درون گیومه، داخل آن می‌آید:
پدر گفت: «ای پسر! خیال محال از سر به‌در کن.»
چنان‌چه جمله به واژه، اصطلاح یا تعبیر داخل گیومه ختم شود، علامت جمله بیرون گیومه می‌آید:
در عصر سلطان محمود مردم یا از «پسریان» هستند یا «پدریان».
پنج. اگر درون نقل‌قول اصلی چند نقل‌قول دیگر بیاید، نقل‌قول‌های فرعی را با علامت ‘ مشخص می‌کنیم:
حاتم طایی را گفتند: «از خود بزرگ‌همت‌تر در جهان دیده‌ای یا شنیده‌ای؟» گفت: «بلی، یک روز چهل شتر قربان کرده بودم اُمرای عرب را و خود به گوشه صحرا به‌حاجتی بیرون رفتم. خارکنی را دیدم پشته‌ای فراهم نهاده. گفتم: ‘به مهمانی حاتم چرا نروی که خلقی بر سماط او گرد آمده‌اند؟’ گفت:
هر که نان از عمل خویش خورد/منت حاتم طایی نبرد
من او را به همت و جوانمردی از خود برتر دیدم.»
شش. نقل‌قول‌های بلند (بیش از ۴۰ کلمه یا سه خط) با تورفتگی، اندازه فونت کوچک‌تر از متن و ایرانیک، داخل گیومه می‌آیند.
نکته‌ای که در پایان باید به آن توجه داشت، این است که علامت گیومه هم مانند علامت پرانتز با یک فاصله از کلمه قبل و بعد از خود نوشته می‌شود؛ اما متن داخل آن بدون فاصله با آن قرار می‌گیرد:
علامت گیومه یا نقل‌قول
منبع: کتاب راهنمای ویراستاری و درست‌نویسی
اگر می‌خواهید از انتشار نوشته‌های بعدی پانویس باخبر شوید، می‌توانید به طور رایگان، مشترک خوراک پانویس، اینستاگرام و یا کانال تلگرام پانویس شوید و یا برای اشتراک ای‌میلی، ای‌میل خود را در کادر زیر وارد و ثبت کنید. دقت داشته باشید که برای فعال‌سازی اشتراک ای‌میلی، باید ای‌میلی که از طرف وبلاگ برای‌تان فرستاده می‌شود را تأیید کنید.
لینک ثابت: https://panevis.ir/?p=3653
متشکرم
ممنون خیلی عالی