از دست دادن دسترسی به کیف پول بیتکوین

این روزها اسم بیت‌کوین (bitcoin) رو زیاد می‌شنوین. بیت‌کوین یک پول یا نوع خاصی از داراییه که به صورت الکترونیکی تولید، خرید، فروش و ذخیره می‌شه. به عبارت دیگه، بیت‌کوین یک ارز دیجیتال (digital currency) غیرمتمرکز (decentralized) هستش. ارز دیجیتال به هر نوع ارز، پول یا دارایی پول‌مانندی گفته می‌شه که روی سیستم‌های کامپیوتری مخصوصاً اینترنت، مدیریت، مبادله و نگه‌داری می‌شه. به عنوان مثال پولی که روی کارت‌های بانکی‌مون وجود داره، یک نوع ارز دیجیتاله؛ پس بیت‌کوین یک پول فیزیکی نیست؛ یعنی نمی‌تونیم اون رو مثل سکه‌ یا اسکناس لمس کنیم و توی جیب‌مون بذاریم. غیرمتمرکز یعنی تحت کنترل هیچ فرد، شرکت، سازمان، نهاد، بانک مرکزی یا دولتی نیست. این یعنی بیت‌کوین مرز نمی‌شناسه؛ قابل تحریم نیست و هیچ فرد یا نهادی نمی‌تونه موجودی بیت‌کوین‌تون رو مسدود کنه. می‌شه اون رو برخلاف پول‌های رایجی مثل ریال یا دلار، از طریق اینترنت و بی‌واسطه و بدون دخالت هیچ شرکت و بانکی به هر نقطه از دنیا انتقال داد. به عبارت دیگه، انتقال بیت‌کوین نیازی به یک مدیریت مرکزی یا متمرکز نداره. همه چیز روی شبکه اتفاق می‌افته. قیمت هر بیت‌کوین در لحظه نوشتن این پست حدود ۴۱۵۰۰ دلار آمریکاست.
‌
این رمزارز (cryptocurrency) در سال ۲۰۰۸ توسط شخص یا گروهی ناشناس به اسم ساتوشی ناکاموتو اختراع شد. تا این لحظه هیچ‌کس نمی‌دونه ساتوشی ناکاموتو کیه! رمزارز نوعی ارز دیجیتاله که در طراحی و سازوکار اون از الگوریتم‌های رمزنگاری استفاده می‌شه. می‌شه گفت هر رمزارزی یک ارز دیجیتاله؛ اما هر ارز دیجیتالی یک رمزارز نیست. بیت‌کوین جوری طراحی شده که فقط ۲۱ میلیون واحد ازش وجود داشته باشه. از این تعداد تا لحظه نوشتن این پست، ۱۸۹۳۳۰۹۳ واحدش در دسترس و گردش قرار گرفته؛ اما دسترسی به بعضی از این بیت‌کوین‌ها از بین رفته! در ادامه داستان استفان و جیمز که دسترسی به کیف پول‌های بیت‌کوین‌شون رو از دست دادن رو می‌شنوین.

این آقا اسمش استفانه. متولد آلمان و برنامه‌نویسه و الان توی آمریکا زندگی می‌کنه. سال ۲۰۱۱ وقتی توی سوییس زندگی می‌کرده، بهش پیشنهاد می‌شه یه انیمیشن درباره بیت‌کوین بسازه. این کار رو می‌کنه و دستمزد رو به بیت‌کوین می‌گیره. چقدر؟ ۷۰۰۲ بیت‌کوین! اون موقع هر بیت‌‌کوین فقط چند دلار بوده و قیمتی نداشته؛ اما الان این بیت‌کوین‌ها بیشتر از ۲۹۰ میلیون دلار قیمت دارن!

کلیدهای خصوصی کیف پول بیت‌کوین رو داخل یه هارد کوچولو به اسم IronKey ذخیره می‌کنه و پسورد ورود به هارد رو روی یه کاغذ می‌نویسه؛ اما سال‌ها پیش این کاغذ رو گم می‌کنه و الان هم پسورد رو یادش نیست. حالا تنها راه دسترسی به بیت‌کوین‌ها اینه که پسورد ورود به این هارد رو پیدا کنه. این هارد جوری طراحی شده که اگه ۱۰ بار پسورد ورود بهش رو اشتباه وارد کنی، برای همیشه از کار می‌افته. استفان تا الان ۸ بار این پسورد رو اشتباه وارد کرده و فقط ۲ شانس دیگه برای ورود به هارد داره! شرکت سازنده هم گفته ما نمی‌تونیم کاری بکنیم. حالا استفان هارد رو یه جای امن نگه داشته تا یه روزی متخصص‌های رمزنگاری بتونن یه راه جدید برای باز کردن هارد پیدا کنن.

این دوست‌مون اسمش جیمزه. ۳۶ ساله، مهندس آی‌تی و اهل انگلیسه. ۹ سال پیش وقتی داشت خونه‌ش رو تمیز می‌کرد، از بین ۲ تا هارد لپ‌تاپی که شبیه همدیگه بودن، به اشتباه اونی که کلیدهای خصوصی کیف‌پول بیت‌کوینش توش بود رو انداخت توی سطل آشغال!

این کیف‌پول ۷۵۰۰ بیت‌کوین داخلش بوده و در حال حاضر بیشتر از ۳۱۰ میلیون دلار ارزش دارن. توی این سال‌ها بارها به شورای شهر رفته و ازشون خواسته اجازه بدن محل دپوی زباله‌ها رو بگرده؛ اما هر بار با این درخواستش مخالفت شده. این زباله‌دونی حدود ۴۰۰ هزار تن آشغال توشه!

شورای شهر می‌گه عملیات جستجو، خطرات زیست‌محیطی برای منطقه به همراه داره. تازه اگه این هارده پیدا نشه یا توی این ۸ سال جوری آسیب دیده باشه که اطلاعات داخلش قابل بازیابی نباشه، چه کسی هزینه‌های این عملیات رو می‌ده؟ اما از اون طرف جیمز می‌گه توی ۴-۵ ماه گذشته با بهترین متخصص‌های بازیابی اطلاعات توی دنیا صحبت کردم و مطمئنم اطلاعات داخلش قابل بازیابیه. تازه اگه پیدا بشه، ۲۵ درصد بیت‌کوین‌ها رو به شورای شهر می‌دم. باید ببینیم بالاخره بهش اجازه جستجو می‌دن یا نه.

طبق بررسی‌های شرکت داده‌های رمزارزی Chainalysis حدود ۲۰ درصد از کل بیت‌کوین‌های استخراج‌شده یا گم شدن یا توی کیف پول‌ها به گل نشستن و قابل دسترسی نیستن.

خلاصه اینکه اگه می‌خواین بیت‌کوین یا هر رمزارز دیگه‌ای بخرین، قبلش قشنگ با مفاهیم رمزارزها، نحوه خرید و فروش و راه‌های نگه‌داری‌شون و امنیت دیجیتال آشنا بشین. یه اشتباه کوچولو می‌تونه کل دارایی‌تون رو به باد بده. اگه دوست دارین روی بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کنین، راهنمای سرمایه‌گذاری آسان، امن و کم‌ریسک روی بیت‌کوین رو ببینین. توی این راهنما یه روش امن و کم‌ریسک برای سرمایه‌گذاری نوشتم. در صورت استفاده از این روش دیگه نیازی نیست به سوال همیشگی «الان وقت مناسبی برای خرید بیت‌کوینه؟» فکر کنین!

اگه دوست دارین بیت‌کوین رو برای بچه‌های ۹-۱۰ ساله به بالا توضیح بدین، کتاب قصه بیت‌کوین رو پیشنهاد می‌کنم. کتاب ۲۹ صفحه داره و به زبان خیلی ساده و با تصویرسازی‌های قشنگ، بچه‌ها رو با مفهوم پول، سکه، اسکناس، چاپ بی‌رویه پول، تورم و در نهایت یه نوع پول غیر قابل چاپ و ضد تورم یعنی بیت‌کوین آشنا می‌کنه. این کتاب یکی از بهترین هدیه‌هاییه که می‌تونین برای بچه‌ها بخرین. قیمتش ۲۵ هزار تومنه و می‌تونین از فروشگاه اینترنتی جنبل تهیه‌ش کنین. اگر هم خارج از ایرانین، قیمتش توی آمازون حدود ۱۲ دلاره.

کتاب قصه بیتکوین

اگر می‌خواهید از انتشار نوشته‌های بعدی پانویس باخبر شوید، می‌توانید به طور رایگان، مشترک خوراک پانویس، اینستاگرام و یا کانال تلگرام پانویس شوید و یا برای اشتراک ای‌میلی، ای‌میل خود را در کادر زیر وارد و ثبت کنید. دقت داشته باشید که برای فعال‌سازی اشتراک ای‌میلی، باید ای‌میلی که از طرف وبلاگ برای‌تان فرستاده می‌شود را تأیید کنید.