در نوشته‌های پیشین با کاربردهای نشانه نقطه، ویرگول و نقطه ویرگول در نوشتار آشنا شدیم. در این نوشته، نوبت به آشنایی با کاربردهای نشانه «دو نقطه» یا همان «:» می‌رسد.

کاربرد نشانه علامت دو نقطه

۱. پیش از مجموعه شواهد، مثال‌ها و اجزایی که گاه پیش از آن‌ها عبارت‌هایی مثل «از این قرار»، «بدین شرح» و مانند آن‌ها می‌آید:

نشانه‌های جمع عبارت‌اند از: ها، ان، گان، ات، یان، ین، ون و جات.
در این دانشکده چهار رشته تدریس می‌شود: ادبیات فارسی، تاریخ، جامعه‌شناسی و فلسفه.

۲. پیش از نقل قول مستقیم؛ در صورتی که حرف ربط «که» پیش از آن نیامده باشد:

رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گفت: «بودجه کشور پاسخگوی حجم بالای تشکیلات دولتی نیست.»

۳. پیش از عبارت توضیحی در بیان یا تأیید مطلبی یا قبل از تفصیل حکمی که به اجمال به آن اشاره شده است و یا برای ذکر دلیل کاری:

نتیجه این حادثه، دور از انتظار بود: دولت استعفا کرد.
اجرای عملیات متوقف شد: مصالح دیر رسید؛ نیروی کار نبود؛ سرمایه نداشتیم و نقشه هنوز تأیید نشده بود.
در این سال، حادثه مهمی در کشور روی داد: سلطنت سقوط کرد و انقلاب پیروز شد.

۴. برای نقل گفتگو پس از نام‌ها:

حسینی: این کار بسیار وقت‌گیر است.
احمدی: اما به نتیجه‌اش می‌ارزد.

۵. برای جدا کردن اجزای ساعت، اسم سوره و شماره آیه، فصل و باب، صفحه و سال در ارجاع «دورن‌متنی»:

۵:۱۲ (پنج و دوازده دقیقه)
بقره ۸:۲
…که مورد بازبینی قرار گرفته است (زرین‌کوب، ۱۵:۳۸۰).

۶. هنگام معنا کردن کلمه‌ها:

خیره: گستاخ، بیهوده
زمره: گروه، جماعت
حلیت: پیرایه

دقت داشته باشید که گذاشتن دو نقطه پس از عنوان‌های اصلی لازم نیست؛ در صورتی پس از عنوان، دو نقطه می‌آوریم که پس از آن مطالبی نقل شده باشد:

استفهام انکاری: پرسش غیرمستقیمی است که پاسخ آن روشن است و جنبه تأکید دارد.

نکته آخر اینکه نشانه دو نقطه نیز مانند نشانه نقطه، ویرگول و نقطه ویرگول به کلمه قبل از خود می‌چسبد؛ اما با کلمه بعد از خود یک فاصله دارد:

کاربرد علامت نشانه دو نقطه

در نوشته‌های بعدی «پانویس» با دیگر نشانه‌های نوشتاری آشنا می‌شویم. برای باخبر شدن از این نوشته‌ها، می‌توانید مشترک خوراک «پانویس» و یا مشترک ای‌میلی «پانویس» شوید.

منبع: کتاب «راهنمای ویراستاری و درست‌نویسی»
لینک ثابت: https://panevis.ir/?p=947

سرمایه‌گذاری روی بیت‌کوین