تکنیک لایتنر: معرفی نرم‌افزار jMemorize

در نوشته «یادگیری زبان انگلیسی: اول گرامر یا اول لغت؟» در مورد اولویت‌بندی یادگیری لغت و گرامر نوشتم و گفتم که یکی از بهترین روش‌های یادگیری لغت، استفاده از تکنیک لایتنر است. در این نوشته، می‌خواهم از تجربه خودم در مورد یادگیری لغت با این روش بگویم.

زمانی که دانشجوی ارشد بودم، بارها و بارها می‌دیدم که خیلی از دوستانم که برای امتحان MSRT یا همان ‎MCHE‎ سابق، خوشان را آماده می‌کردند، هر روز تعدادی لغت را از جاهای مختلف، انتخاب می‌کردند و آن‌ها را در دفتری یادداشت می‌کردند و به این صورت، خودشان را برای بخش لغت امتحان، آماده می‌کردند. بدون شک، یادگیری لغت به این صورت، بسیار ناکارآمد و فرّار است و به هیچ‌وجه نمی‌توان امیدوار بود که لغت‌ ‎‎مورد نظر، وارد «حافظه بلندمدت» شود.

همان‌طور که می‌دانید حافظه انسان، از سه حافظه کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تشکیل شده است. به عنوان مثال، اگر اسم معلم کلاس سوم ابتدایی‌تان را تا همین چند سال پیش، به خاطر می‌آوردید؛ اما در حال حاضر، آن را به یاد نمی‌آورید، نشان می‌دهد که اسم این معلم، وارد حافظه میان‌مدت‌تان شده است؛ اما چیزهای دیگری مثل اسم پدر و مادر، چیزهایی هستند که وارد حافظه بلندمدت‌تان شده است؛ یعنی هیچ‌وقت آن‌ها را فراموش نمی‌کنید.

برای اینکه بتوانید لغتی را برای همیشه به خاطر بسپارید، باید کاری کنید که آن لغت، وارد حافظه بلند‌مدت‌تان بشود. یکی از روش‌هایی که به این امر، کمک می‌کند، روش یادگیری لایتنر است ‎‎که مطمئناً کم و بیش، با این روش آشنایی دارید. این روش، توسط روزنامه‌نگار علمی آلمانی، سباستین لایتنر در دهه ۷۰ میلادی برای کار کردن با فلش‌کارت پیشنهاد شد.

خوشبختانه با گسترش نرم‌افزارهای کامپیوتری، نرم‌افزارهای مختلفی نیز برای شبیه‌سازی جعبه لایتنر ساخته شده است. هنگامی که خودم را برای امتحان تافل ‎‎آی‌بی‌تی آماده می‌کردم، چندین نوع مختلف از این نرم‌افزارهای لایتنر را امتحان کردم. بهترین و کامل‌ترین آن‌ها به نظر من، نرم‌افزار ‎jMemorize‎ است. نرم‌افزار ‎jMemorize‎ یک نرم‌افزار رایگان و متن‌باز است که به خوبی و با دقت، تکنیک لایتنر را شبیه‌سازی می‌کند (برای دیدن عکس‌ها در اندازه بزرگ‌تر، روی آن‌ها کلیک کنید):

راهنمای کار با نرم‌افزار jMemorize

برای شروع یادگیری، ابتدا می‌توانید یک دسته برای لغت‌ها انتخاب کنید. به عنوان مثال، اگر در حال یادگیری لغت‌های کتاب «۵۰۴ واژه» هستید، می‌توانید ‎‎با کلیک روی گزینه ‎Add‎ category و تایپ عبارت ‎504‎ در کادر باز شده، دسته لغت‌های ‎504‎ را ایجاد کنید:

حال‎ روی گزینه ‎Category‎ tree ‎‎ و سپس روی گزینه ‎504‎ کلیک کنید. حال ‎‎برای وارد کردن لغت‌ها، باید روی گزینه ‎Add‎ cards کلیک کنید. سپس در کادر بالایی، لغت انگلیسی و در کادر پایینی، معنی فارسی آن را وارد کنید:‎

‎
برای وارد کردن لغت‌های بیشتر هم کافی است روی گزینه ‎Add‎ and create next کلیک کنید و همین روند را تکرار کنید. بعد از اینکه همه لغت‌هایی که امروز با آن‌ها سر و کار داشته‌اید را وارد کردید، ‎روی‎ گزینه ‎Save‎ کلیک کرده و آن را با یک اسم دلخواه، ذخیره کنید. حال نوبت به مرور لغت‌ها می‌رسد. برای این کار، روی گزینه ‎Learn‎ کلیک کنید تا پنجره ‎Learn‎ settings باز شود:

پیشنهاد می‌کنم به تنظیمات پیش‌فرض ‎دو‎ تب ‎General‎ و ‎Advanced‎ دست نزنید؛ اما تنظیمات تب ‎‎Schedu‎ling‎ یا همان زمان‌بندی را باید عوض کنید. پس با کلیک روی تب ‎‎Schedu‎ling‎، در قسمت ‎Schedule‎ ‎P‎resets، گزینه زمان‌بندی ‎‎Exponenti‎al‎ ‎ را انتخاب کنید. ‎حال‎ روی گزینه ‎Start‎ Session کلیک کنید تا نرم‌افزار،‎‎ شروع به پرسیدن معنی لغت‌ها بکند.

روش کار پیش‌فرض نرم‌افزار ‎jMemorize‎ این است که «روی» کارت‌ها را به شما نشان می‌دهد و شما باید معنی آن را بگویید؛ بنابراین ‎‎با زدن دکمه Start‎ Session و دیدن لغت‌، معنی آن را ‎در‎ ذهن‌تان حدس می‌زنید و بعد روی دکمه ‎Show‎ answer کلیک می‌کنید‎:‎‎

‎ ‎با‎ زدن این دکمه، «پشت» کارت یا همان معنی فارسی لغت، نمایش داده می‌شود؛ حال ‎‎نرم‌افزار از شما می‌پرسد که آیا جواب را بلد بودید. اگر بلد بودید، روی دکمه ‎Yes‎ و اگر بلد نبودید، روی گزینه No‎، کلیک کنید و همین روند را برای لغت‌های دیگر تکرار کنید‎:‎

‎بعد از مرور تمام لغت‌ها، نرم‌افزار، آماری از روند یادگیری را نمایش می‌دهد و سپس این آمارها را به صورت نمودارهای ستونی در نرم‌افزار به نمایش در می‌آورد. خوشبختانه این نرم‌افزار تمام کارهای مربوط به زمان‌بندی مرورها را انجام می‌دهد و بنابراین نیازی نیست که نگران دانستن زمان مرور بعدی باشید. قبل از خروج از برنامه هم دوباره روی گزینه ‎Save‎ کلیک کنید تا همه این کارها، ذخیره شود.

هدف از این نوشته، ‎آموزش کار با نرم‌افزار ‎jMemorize‎ نبود و فقط به خاطر درخواست‌های‎ پی‌در‌پی دانشجویانم بود. در واقع، هدفم از این نوشته، این است که می‌بینم بعضی‌ از کاربران به صورت نادرستی از این روش استفاده می‌کنند. برای نتیجه گرفتن از این روش، باید چند نکته را رعایت کنید:

۱- اگر مثلاً امروز ساعت ۴ بعد از ظهر، روی دکمه ‎Learn‎ کلیک می‌کنید، سعی کنید فردا بعد از ساعت ۴، یعنی مثلاً ساعت ۴:۰۲‎‎ مرور بعدی را انجام دهید تا لغت‌هایی که فردا باید مرور شوند، «منقضی» شده باشند و در مرور فردا، لحاظ شوند. در غیر این صورت، این لغت‌ها در مرور پس‌فردا لحاظ می‌شوند و کار پس‌فردا را سنگین می‌کنند.

۲- هنگام مرور لغت‌ها، نباید به هیچ‌وجه تقلب کرد؛ یعنی اگر معنی لغتی را به سختی به یاد آوردید، این لغت، واقعاً شایستگی ورود به مرحله بعدی را ندارد. پس روی گزینه ‎No‎ کلیک کنید تا یک‌بار دیگر این لغت به مرحله اول برگردد و چرخه یادگیری آن دوباره تکرار شود.

۳- هیچ‌گاه از مجموعه لغت‌های آماده‌ای که در اینترنت، نرم‌افزار دوستان‌تان و یا همراه خود نرم‌افزار وجود دارد، استفاده نکنید؛ چون اول اینکه ممکن است لغت‌هایی که دوستان‌تان در حال یادگیری آن‌ها هستند، متناسب با نیازهای شما نباشد و دوم اینکه اگر خودتان آن‌ها را وارد نرم‌افزار کنید، روی یادگیری آن‌ها تاثیر مثبتی می‌گذارد و کمک می‌کند که بهتر معنی لغت‌ها را به خاطر بسپارید.

۴- سعی کنید علاوه بر خود لغت، املای فونتیک لغت را هم وارد کنید تا با هر بار مرور لغت، املای آن را هم ببینید. همچنین، سعی کنید علاوه بر وارد کردن معنی فارسی لغت، یک یا چند لغت مترادف ساده  آن لغت، همراه با دو یا سه جمله خیلی ساده که آن لغت در آن، به کار رفته باشد را نیز در کنار معنی فارسی، وارد کنید؛ چون یکی از اصول یادگیری لغت، این است که آن‌ را در جمله یاد بگیرید.

نکته‌ای که باید به آن توجه داشت، این است که این نرم‌افزار، تنها برای یادگیری زبان نیست؛ بدون شک برای یادگیری موارد مختلف دیگری مثل یادگیری فرمول‌های ریاضی، حفظ کردن شعر و غیره نیز می‌توان از آن استفاده کرد.

دانلود نرم‌افزار jMemorize

نرم‌افزار ‎jMemorize‎ را می‌توانید به صورت رایگان و با حجمی در حدود ۴ مگابایت از صفحه رسمی آن دانلود کنید. دقت داشته باشید که نرم‌افزار ‎jMemorize‎، یک نرم‌افزار تحت جاوا است و بنابراین برای اجرای آن، باید نرم‌افزار جاوا را هم نصب کنید. نرم‌افزار جاوا را هم می‌توانید به صورت رایگان از سایت رسمی آن دانلود کرده و نصب کنید.

شاید در نگاه اول، کار کردن با این نرم‌افزار، کمی سخت به نظر برسد؛ اما مطمئن باشید که بعد از چند دقیقه، احساس خوبی نسبت به آن پیدا می‌کنید. امیدوارم توانسته باشم تا حدی شما را با این نرم‌افزار شبیه‌ساز لایتنر آشنا کرده باشم. نظر شما در مورد این روش چیست؟ شما چه روشی برای یادگیری لغت دارید؟ آیا این روش را می‌پسندید؟

لینک ثابت: https://panevis.ir/?p=669
منبع: +